Darmowe leki – kto i jak może je otrzymać?
W ostatnich czasach pojawiły się zmiany w zasadach dotyczących dostępu do darmowych leków. Decyzja Ministerstwa Zdrowia, że receptę na darmowy lek może wystawić tylko lekarz w przychodni z podpisanym kontraktem z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ), wywołała wiele kontrowersji. Czy te zmiany rzeczywiście ułatwią dostęp do darmowych leków, czy też spowodują dodatkowe kolejki do lekarzy?
Zgodnie z rekomendacją Ministerstwa Zdrowia, pacjenci, którzy potrzebują darmowych leków, powinni zgłosić się do lekarza rodzinnego w przychodni posiadającej kontrakt z NFZ. To właśnie tam można otrzymać receptę na bezpłatny preparat. Dla wielu pacjentów może to oznaczać długie oczekiwanie w kolejce tylko po to, by uzyskać receptę na te same leki, które wcześniej zostają przepisane w gabinecie prywatnym.
Sytuacja ta może dotyczyć zwłaszcza seniorów, którzy nie mogą sobie pozwolić na długotrwałe oczekiwanie na wizytę u kardiologa czy innego specjalisty. Zgodnie z zasadami resortu zdrowia, nawet jeśli leki są dostępne na liście darmowych, pacjent musi udać się do lekarza publicznego systemu, by stały się one bezpłatne. To samo dotyczy rodziców, którzy korzystają z prywatnych gabinetów i chcą, aby ich dzieci otrzymały bezpłatne leki.
Minister Zdrowia, Katarzyna Sójka, tłumaczy tę decyzję argumentem, że darmowe leki funkcjonują w Narodowym Funduszu Zdrowia. Jej zdaniem nie ma potrzeby generowania kolejek w przychodniach, ponieważ wcześniej darmowych leków nie było w ogóle. Ministerstwo Zdrowia nie przewiduje więc żadnych znaczących zmian w tej kwestii.
Kto zatem może wystawić receptę na darmowe leki? Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, uprawnieni do tego są:
1. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), który posiada umowę z NFZ.
2. Lekarz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) lub lekarz po zakończonym leczeniu szpitalnym, ale pod pewnymi dodatkowymi warunkami.
3. Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej, która ma umowę z NFZ i jest uprawniona do wystawiania recept.
4. Lekarz dowolnej specjalności, który ma prawo wykonywania zawodu, ale zaprzestał jego wykonywania – dla siebie, małżonka, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu oraz krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej – do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa.
Warto również wspomnieć o Programie Bezpłatne Leki dla Seniorów 65+, który wszedł w życie 1 września 2023 roku. Osoby starsze, które ukończyły 65 lat, są uprawnione do otrzymywania recept na niezbędne leki, za które nie muszą płacić w aptece.
