Anemia i celiakia – dlaczego tak często ze sobą współwystępują?
Cierpisz na anemię? Zanim zaczniesz ją leczyć, pamiętaj, aby najpierw ustalić jej przyczynę. Tylko wtedy leczenie będzie skuteczne. Musisz wiedzieć, że częstą przyczyną anemii okazuje się celiakia (trwała nietolerancja glutenu). Niedokrwistość z niedoboru żelaza, czyli właśnie klasyczna anemia, występuje aż u ok. 46% pacjentów z celiakią [1]. Dlaczego tak się dzieje? Sprawdźmy…
Trwała nietolerancja glutenu wyniszcza kosmki jelitowe…
….przez co prowadzi do zaburzeń wchłania witamin, minerałów i innych ważnych dla zdrowia substancji, zwłaszcza żelaza, kwasu foliowego oraz witaminy B12. Osoba chora na anemię nigdy się tej anemii nie pozbędzie, jeśli nie zacznie jednocześnie leczyć celiakii. Nie ważne, jak bardzo będzie suplementować brakujące składniki odżywcze. Nieleczona celiakia i tak spowoduje liczne niedobory – nie tylko odpowiedzialnego za anemię żelaza i witamin z grupy B, ale również witaminy A, D, E i K.
Anemia, czyli co?
Anemia (niedokrwistość) jest stanem chorobowym polegającym na obniżeniu wartości hemoglobiny lub erytrocytów we krwi. Wyróżniamy różne rodzaje anemii. Najczęściej mamy jednak do czynienia z anemią z niedoboru żelaza. Żelazo jest bardzo ważnym składnikiem hemoglobiny, ponieważ pomaga przechowywać i transportować tlen w czerwonych krwinkach. Niski poziom żelaza w organizmie powoduje, że czerwone krwinki transportują do tkanek i organów znacznie mniejszą ilość tlenu. Anemia jest więc stanem patologicznym, szczególnie niebezpiecznym, gdy utrzymuje się od dłuższego czasu. Anemia ma też to do siebie, że niestety lubi powracać…
Kiedy mogę podejrzewać, że przyczyną anemii jest celiakia?
Kiedy pomimo suplementacji żelazem i witaminami z grupy B, objawy anemii, takie jak osłabienie, bóle głowy, bladość skóry, łamliwość włosów i paznokci, nie ustąpią. Wówczas jest bardzo prawdopodobne, że chorujesz na celiakię i tylko dieta bezglutenowa może pomóc Ci wyleczyć się z anemii. Wykluczenie glutenu z diety, czyli białka występującego w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie, którego osoby z celiakią nie tolerują, spowoduje odbudowę kosmków jelitowych, dzięki czemu żelazo i witaminy z grupy B znów zaczną się przyswajać. Tym sposobem unikniesz też innych powikłań nieleczonej celiakii, w tym problemów skórnych, problemów ze szkliwem zębowym, zaburzeń erekcji, zaburzeń miesiączkowania, poronień czy nowotworów.
Anemia bezpośrednim wskazaniem do wykonania badań w kierunku celiakii…
W związku z tym, że celiakia jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, najłatwiej zdiagnozować ją za pomocą testu DNA. On jako jedyny całkowicie wykluczy chorobę lub potwierdzi obecność genów odpowiedzialnych za jej wystąpienie – DQ2,2 i/lub DQ2,5 i/lub DQ8. Stwierdzenie tych genów świadczy o wysokich predyspozycjach do zachorowania na celiakię. Jednak, żeby potwierdzić trwałą nietolerancję glutenu nie wystarczy test genetyczny. Potrzebne są co najmniej dwa badania. Chcąc sprawdzić, czy choroba jest aktywna, bada się całkowite IgA oraz ocenia stężenie przeciwciał tTG i EmA. Jeśli wynik badania genetycznego i testów serologicznych będą dodatnie, lekarz może potwierdzić celiakię. Kiedyś do zdiagnozowania trwałej nietolerancji glutenu konieczna była też inwazyjna biopsja jelita cienkiego. Dziś dzięki dostępowi do badań DNA w wielu przypadkach udaje się jej uniknąć.
Źródła:
[1] Ranjini R. Roy, Matthew R. Thomas, 25-letnia kobieta z niedokrwistością, tłum. Jabłońska-Som A., „Medycyna po Dyplomie” 2011, vol. 20, nr 2.Autor: Natalia Jeziorska, testDNA, www.testdna.pl
Zdjęcie: © Katarzyna Białasiewicz/ 123rf.com
