Transplantacja twarzy a ewoluująca debata etyczna

Kiedyś postrzegana jako „obcy, moralnie wątpliwy” koncept z nutką science-fiction, transplantacja twarzy stała się teraz „możliwym oraz niezbędnym zabiegiem” w przypadku znacznie zniekształconych pacjentów.

Ewoluująca debata etyczna na temat transplantacji twarzy została przeanalizowana przez Harriet Kiwanuka i jej współpracowników z Brigham and Women’s Hospital w Bostonie. Skupili się oni na tym, jak w wydanych już artykułach ewoluował i zmieniał się koncept transplantacji twarzy. Przegląd artykułów wykazał, że kryzys osobowości, którego się wcześniej obawiano zaniknął. Wykazano również, że transplantacja twarzy pomaga pacjentom z poważnym zniekształceniem twarzy powrócić do normalnego życia.

Kiwanuka przyjrzała się 110 artykułom, w których dyskutowano na temat transplantacji twarzy. Artykuły wydane zostały w latach 2002-2012, a niemal połowa pojawiła się na rok przed oraz rok po pierwszej operacji transplantacji twarzy, która odbyła się w 2005 roku we Francji. Od tamtego czasu ilość dyskusji etycznych na temat transplantacji twarzy stopniowo malała.

Publikacje wykazywały pewien trend w stanowiskach etycznych. We wszystkich pismach opublikowanych w 2002 roku twierdzono, że transplantacja twarzy nie jest uzasadniona etycznie. Dopiero w 2008 roku we wszystkich artykułach zauważano etyczne obawy, ale dochodzono do wniosku, że przeważają korzyści płynące z transplantacji twarzy.

Naukowcy zidentyfikowali grupę 15 powtarzających się przez lata tematów. Najbardziej powszechnymi tematami były sprawy związane ze zmianą osobowości, potrzebą dożywotniego przyjmowania leków immunosupresyjnych, aby zapobiec odrzuceniu przeszczepu oraz zestawienie wad i korzyści wynikających z transplantacji twarzy.

Wiele początkowych obaw, co do zmiany osobowości obracało się wokół wrażenia „noszenia twarzy innej osoby”. Odzwierciedlało to prawdopodobnie wpływ filmu „Bez twarzy” (ang. „Face off”) z 1997 roku, w którym to agent FBI zamienia się twarzami z przestępcą. Obawy te zostały jednak zażegnane, kiedy okazało się, że przeszczepobiorca uzyskiwał nowy wygląd, który nie jest ani twarzą jego, ani dawcy twarzy.

Do dziś na całym świecie wykonano około 50 transplantacji twarzy i przewiduje się, że zabieg ten będzie wykonywany coraz częściej w nadchodzących latach.