TEM możliwości i ograniczenia
Pierwsze doniesienia o tej metodzie opublikował w 1983 Gerhard Buess. Obecnie stanowi ona niezbędny element terapeutyczny w oddziałach chirurgicznych zajmujących się schorzeniami odbytnicy.
Przezodbytnicza endoskopowa mikrochirurgia (transanal endoscopic microsurgery, TEM) polega na użyciu rektoskopu operacyjnego, w którym można zamontować kamerę endoskopową i przesyłać obraz wideo na ekran monitora. Powiększony obraz umożliwia szczegółową i precyzyjną identyfikację struktur, co ma znaczenie w przypadku naczyń krwionośnych, oraz poszczególnych warstw ściany odbytnicy. Obiektyw kamery może być skośny – załamany pod kątem 15-45 stopni. Obraz wtedy lepiej obejmuje operowany obszar, ale wymaga częstszych zmian ustawienia podczas zabiegu. Instrumentarium jest podobne jak w przypadku zabiegów laparoskopowych, jednak niewielkie pole manewru jakie ma chirurg podczas zabiegów metodą TEM, wymusza większe zróżnicowanie stosowanych narzędzi. Powszechnie w tej metodzie stosuje się nóż harmoniczny, lub zaawansowaną koagulację bipolarną. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Podobnie jak w laparoskopii, przed operacją napełnia się jamę brzuszną dwutlenkiem węgla. Ten rodzaj terapii ogranicza ilość powikłań krwotocznych oraz umożliwia precyzyjną ocenę śródoperacyjną wycinanych tkanek.
Tradycyjna chirurgia jest coraz częściej wypierana przez młodszą koleżankę mikrochirurgię – małoinwazyjną metodę leczenia zabiegowego. Dzięki niej jest mniej powikłań pooperacyjnych, Pacjent szybciej odzyskuje sprawność, mniej cierpi, szybciej wraca do domu. Oczywiście nie wszystkie operacje da się zastąpić metodami małoinwazyjnymi, ale postęp w medycynie jest tak ogromny, że to tylko kwestia czasu.
Wskazania i kwalifikacje
Metoda znajduje zastosowanie przede wszystkim w resekcjach łagodnych guzów odbytnicy, najczęściej polipów gruczolakowych i hiperplastycznych, rzadziej zwężeń, zmian zapalnych i innych. Z uwagi na ściśle określone wskazania do zastosowania metody TEM, kwalifikacja chorych jest szczególnie wnikliwa. Niezbędne jest wykonanie badań endoskopowych, weryfikacji histopatologicznej oraz badań obrazowych. Badanie endoskopowe opisuje wielkość, usytuowanie i wygląd zmiany. Weryfikacja histopatologiczna umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie złośliwości. Przed zabiegiem chorzy powinni mieć również badania obrazowe: USG transrektalne i rezonans magnetyczny miednicy. Pierwsze opisuje szczegółowo stosunek zmiany względem poszczególnych warstw odbytnicy, drugie oprócz charakteru i zaawansowania miejscowego, doskonale opisuje stan węzłów chłonnych i mezorektum.
Zastosowanie
Przezodbytnicza endoskopowa mikrochirurgia jest wykonywana w większości oddziałów chirurgicznych, zajmujących się diagnostyką i leczeniem nowotworów jelita grubego. Jako małoinwazyjna metoda, daje możliwość uniknięcia powikłań, długotrwałej rehabilitacji i innych następstw, które pojawiają się podczas klasycznych zabiegów operacyjnych.
dr n. med. Michał Jankowski
Oddział Kliniczny Chirurgii Onkologicznej w Centrum Onkologii w Bydgoszczy
